İSRAİL-İRAN SAVAŞI-3
ABD FORDO İÇİN SAVAŞA GİRECEK Mİ?
Türkiye’nin büyük problemlerinden biri de “İLGİLİLERİN BİLGİSİZ, BİLGİLİLERİN İLGİSİZ OLMASIDIR” (© Tonyukuk Boran). İsrail-İran Savaşını değerlendiren birçok uzman, kullanılan mühimmat ve silah sistemlerine ilişkin birçok bilgi vermektedir. ABD’nin savaşa girme gerekçesi olarak Fordo Nükleer Tesisi’ni yok edecek kabiliyetin sadece ABD’de olmasını GBU-57 mühimmatı üzerinden ifade etmektedirler. Ancak bu bilgi yanıltıcıdır.
Fordo Nükleer Tesisi
İran’ın Kum şehri yakınlarında olduğu, yerin 80 ila 100 metre derinliğinde yer aldığı farklı raporlarda beyan edilmektedir. Bulunduğu konumun kaya yapısı üzerine araştırma yapıldığında hem tortul hem de magmatik katmanlara sahip olduğu bilgine ulaşılmaktadır.
GBU-57 Sığınak Delici Bomba
Yaklaşık 14 ton (13.600 kg) toplam ağırlığa sahiptir. Yaklaşık 2400 kg patlayıcı içermektedir. Delme etkinliği en az 61 metre (200 fit). Yönlendirme kanatlarının tasarımı dikkate alındığında yüksek süpersonik hızlara ulaşabildiği değerlendirilmektedir.
Ancak delme etkinliği; 5.000 PSI basınç dayanımına sahip çelikle kuvvetlendirilmiş betonda test edilmektedir. Bu C35 olarak bilinen betona eşdeğerdir. 20.000 PSI dayanıma sahip kayalarda (granit gibi) nüfuz etme derinliği ciddi anlamda düşmektedir. Granit bir katmanda nüfuz etme derinliği 8-10 metre civarında olmaktadır. Ayrıca yumuşak tortul kayalar patlayıcı etkisini azaltmaktadır.
İsrail tarafından; GBU-57’nin C-130 uçağı ile atılmasına yönelik talep olduğuna dair haberler mevcuttur. C-130’un azami hızı 670 km/s, azami irtifası 8.500 m B-2’nin ise 1.000 km/s ve azami irtifası ise 12.000 m. dir. GBU-57’nin atılma hızı ve yüksekliği delme performansını doğrudan etkilemektedir. C-130’dan atılması durumunda performansı daha da düşecektir.
Fordo’nun vurulması:
Tamamen tahrip isteniyorsa; GBU-57’nin yetersiz kalacağı açıktır. Ancak jeolojik olarak katmanlar ile tesisin tüm ayrıntılı planları istihbar edildi ise Fordo Tesisi’nin işlevsiz hale gelmesi mümkün olacaktır. Ancak unutulmaması gereken bir nokta da İran tarafından tesis tasarlanırken vurulma olasılığı düşünülerek yer altında yapılmış olduğudur.
ABD Fordo’yu vuracak mı?
16 Haziran 2025 tarihinde New York Times’ta yer alan haberde Fordo’ya erişebilecek kabiliyetin sadece ABD’de olduğu belirtilmiştir. 20 Haziran 2025 tarihli BBC haberinde ise açık bir şekilde GBU-57'nin Fordo Tesisinin imha kabiliyetinin derinlikten dolayı zor olacağını belirtmiştir. 20 Haziran tarihinde Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov ABD’nin İran’da taktik nükleer silah kullanmasının ciddi sonuçlar doğuracağını açıklamıştır.
Sonuç olarak; NYT gibi dünya çapında takip edilen bir yayın ve yayım organının açık hata yapma olasılığı düşük görüldüğünden bu haberin ABD kamuoyunu İsrail’in yanında savaşa hazırlama maksadını güttüğü değerlendirmek tutarlı olacaktır. Ayrıca Peskov’un açıklamalarının da GBU-57’nin Fordo’ya etki etmeyeceğine yönelik verileri doğrulamaktadır.
İlgili Haberler:
https://www.nytimes.com/2025/06/16/us/politics/iran-nuclear-site-israel.html
https://www.bbc.co.uk/news/resources/idt-868e3c3d-25ec-43cb-bcc0-8832464b91ca
Yorum Yazın
Facebook Yorum