İSRAİL-İRAN SAVAŞI-1
Tonyukuk BORAN
HAREKÂT ALANININ ŞEKİLLENDİRİLMESİ
İnsanlığın toplum olarak yaşamaya başladığından itibaren, savaşlar süregelmektedir. Büyük orduların oluşması ve yönetilmesi için fikirsel kuramlar geliştirilmiş ve teşkilat bu kuramlara göre şekillendirilmiştir. Sürekli olarak orduların girdiği savaşlarda galip gelmesi için tedbirler alınmış ve fikirler geliştirilerek uygulanmıştır. Başlangıçta aile işletmeleri şeklinde olan ticaret ve üretim organizasyonları özellikle Sanayi Devrimi ile büyüdükçe yönetimin organizasyonu için farklı uygulamalara ihtiyaç duyulmuştur. Bu noktada insanlık ile aynı tarihe sahip en eski organizasyon olan orduların yönetim, planlama ve teşkilatlanma gibi fonksiyonlarına yönelik oluşturulan fikirlerden faydalanılmıştır.
İsrail’in İran’a 13 Haziran 2025 tarihinde gerçekleştirdiği hibrit (özellikle görüntüler ve beyanlar incelendiğinde sadece hava taarruzu değil aynı zamanda yerden işbirlikçi/özel kuvvetler operasyonunda gerçekleştiği değerlendirilmektedir.) saldırı öncesinde yaşanan gelişmeleri incelemek faydalı olacaktır.
İran Ortadoğu’da nüfuzunu artırmak maksadıyla 1979 İslam Devrimi sonrasında Lübnan Hizbullahı’na ciddi destek vermiştir. Suriye İç savaşı sırasında Suriye üzerinde etkisini artırmıştır. Yemen’de Husileri destekleyerek Kızıldeniz’in dolayısı ile Süveyş Kanalı’ nı tehdit eder seviyeye gelmiştir. Ayrıca Gazze’de HAMAS üzerinde de etkili olduğu bilinmektedir.
Buna karşılık olarak İran’ın nükleer kabiliyetini yok etmek, etkinliğini azaltmak hedefli birbirinden bağımsız olarak görülen öznesi ABD ve İsrail olmakla berber bazılarında ise resmi olarak failin meçhul kaldığı birçok olay gerçekleşmiştir.
- 2010 tarihinde Stuxnet virüsü ile uranyum zenginleştirme santrifüjler hasar görmüştür. Zaman zaman İran’ın nükleer bilim adamlarına yönelik suikastlar devam etmiştir.
- 03 Ocak 2020’de Kasım Süleymani ABD tarafrından Bağdat’ta öldürülmüştür.
- 07 Ekim 2023 günü Hamas tarafından İsrail’e yönelik yapılan saldırı sonrasında İsrail tarafından Gazze Şeridine yönelik saldırı başlatmıştır.
- 01 Nisan 2024 tarihinde Suriye’nin başkenti Şam’da bulunan İran Büyükelçiliği’ne yapılan ve İsrail’in üstlenmediği hava saldırısında 2’si general olmak üzere 7 kişi ölmüştür.
- 19 Nisan 2024’te İsfahan ve Natanz nükleer tesisinin civarındaki hedefler İsrail hava saldırısı ile vurulmuştur.
- 31 Temmuz 2024 tarihinde Hamas Siyasi Lideri Haniye’ye Tahran’da öldürülmüştür.
- 17 Eylül 2024 günü Hizbullah’a yapılan siber saldırı ve devamında İsrail tarafından Hizbullah’a yönelik harekât başlamıştır. 27 Eylül 2024 tarihinde de Hizbullah Lideri Nasrallah’a Beyrut’ta yapılan suikast ve devamında Hizbullah’ın üst düzey yöneticilerine yönelik saldırılar devam etmiştir.
- 26 Ekim 2024’te İran’a yönelik 100 uçaklık bir hava saldırısı ile özellikle askeri üretim tesislerine yönelik bir saldırı yapılmıştır.
- 27 Kasım 2024 tarihinde İsrail ile Hizbullah arasında ateşkes anlaşması yürürlüğe girmiştir. Hemen akabinde İdlib’te bulunan HTŞ (Hizbül Tahri El Şam) örgütü tarafından Halep’e doğru saldırı başlatılmıştır. HTŞ’nin Suriye’ye hakim olmasının devamında, İsrail Golan Tepeleri’nde alanını genişleterek hem Lübnan’ı kontrol altına alma hem de su güvenliğini sağlama hedefine ulaşmıştır.
- Mart 2025’te ABD tarafından Yemen’de Husiler’e karşı operasyon başlatılmıştır.
- 25 Nisan 2025’ İran’ın Şehit Recai Limanı’nda 50 km mesafeden duyulan büyük bir patlama gerçekleşmiştir. Bazı kaynaklara göre İran’ın balistik füze yakıt üretimine yönelik Çin’den tedarik ettiği malzemelerin infilak ettiğine dair bilgi paylaşılmıştır.
Olayların gelişimi dikkate alındığında; İsrail tarafından harekât alanının şekillendirilmesi kapsamında gayet planlı olarak hareket ettiği görülmektedir. Uzun zamandır Yunanistan ile bir dizi tatbikat gerçekleştirerek pilotlarının uzun uçuşlara hazırlanmasını sağlamıştır. Özellikle son iki yılda gerçekleştirilen her hava saldırısında İran’ın hava savunma sistemlerini de saldırarak sayısal olarak azalmasını sağlamıştır. Bugün itibari ile bakıldığında İsrail’in İran üzerinde hava hâkimiyeti sağlamasa dahi hava üstünlüğünü tesis ettiğini ifade etmek gerekir.
NOT: Büyük Ortadoğu projesine yönelik olarak paylaşılan haritalar dikkate alındığında Türkiye’nin de hedef olacağı açıktır. ABD’nin bağımsızlık günü olan
04 Temmuz 2003 günü Irak’ta yaşanan Çuval Olayı ile başlayan TSK’nın yıpratılma süreci, Suriye İç Savaşı, kontrolsüz göç, Suriye’nin kuzeyinde oluşan YPG/PKK’nın devletleşme süreci, PKK ile yeni bir çözüm sürecine girilerek PKK’nın Suriye ve İran’a yönelik olarak kuvvetini bu bölgelere aktarmasına mahal vermek gibi gelişmeleri ilerleyen dönemde Türkiye’ye yönelik olarak harekât sahasının şekillendirilmesi kapsamında değerlendirmemek dileğiyle…
Yorum Yazın
Facebook Yorum