Bruxelles Korner / Kadir Duran
Faiz İllüzyonu: 25 Yıllık Ekonomik Gerilemenin Özeti
2005 yılında 200 Türk Lirası yaklaşık 140 Euro değerindeydi. Bugün, 2025’te ise aynı 200 TL yalnızca 5 Euro ediyor. Bu çarpıcı fark, ilk bakışta sadece döviz kuru değişimi gibi görünebilir, ancak aslında Türkiye’nin son çeyrek yüzyıldaki ekonomik zayıflamasının net bir göstergesidir.
Birçok kişi, kâğıt üzerinde hâlâ “zengin” olduğunu düşünse de gerçek çok farklı. Çünkü 2005’teki 200 TL’nin alım gücü, bugünkü 5 Euro ile değil, o dönemin 140 Euro’su ile kıyaslanmalıdır. Nominal değer aynı kalsa da, reel değer yani alım gücü ciddi şekilde erimiştir. Bu durumun başlıca sebepleri:
• Sürekli yükselen enflasyon,
• Türk Lirası’nın değer kaybı,
• Ekonomik ve politik istikrarsızlık.
Türkiye’nin ekonomisini istikrara kavuşturması, parasının değerini koruyacak yapısal reformlara yönelmesi artık bir tercih değil, zorunluluktur.
Gurbetçiler İçin Uyarı: Euro’yu TL’ye Çevirerek Faiz Geliri Elde Etmek Gerçekten Karlı mı?
Son zamanlarda yurt dışında yaşayan gurbetçilerin, Euro’larını Türkiye’deki bankalara TL olarak yatırarak yüksek faiz kazancı elde etmeye çalıştığı görülüyor. Türkiye’de bazı bankalar yıllık %50’ye kadar faiz veriyor.
Örnek:
100.000 Euro’yu 36 TL’den bozduran biri 3.600.000 TL elde eder. Bir yıl sonunda bu meblağ, %50 faiz ile 5.400.000 TL’ye çıkar. Bu para, 2025’teki 45 TL kurundan tekrar Euro’ya çevrildiğinde yaklaşık 120.000 Euro eder gibi görünür.
Ancak bu tablo göründüğü kadar parlak değil. Dikkat edilmesi gereken 5 kritik unsur var:
1. Kur Riski:
TL, sürekli değer kaybediyor. Eğer kur 50’yi veya 55’i geçerse, faiz kazancı bile kaybı telafi edemeyebilir. Örneğin 3.600.000 TL’yi 50 TL’den bozdurmak = sadece 72.000 Euro.
2. Banka Kur Farkı:
Bankalar genellikle düşük alış ve satış kuru uygular. Parayı yatırırken 36 TL yerine 34 TL’den bozar, çekerken de yine gerçek kurun altında işlem yapar. Bu fark yatırımcıya zarar ettirir.
3. Stopaj (Vergi) Kesintisi:
Elde edilen faiz kazancının %10-15’i stopaj olarak kesilir. Bu da net getiriyi düşürür.
4. Reel Alım Gücü Kaybı:
Faizle artan miktar TL cinsinden artsa da, bu para ile Türkiye’de alınabilecek mal ve hizmet miktarı (alım gücü) düşmektedir.
5. Belçika’da Vergi Bildirimi:
Belçika’da ikamet edenler için çok önemli bir uyarı:
Türkiye’de elde edilen faiz gelirinin Belçika vergi dairesine bildirilmesi zorunludur.
Aksi takdirde, %30 vergiye ek olarak %50’ye varan cezalar uygulanabilir.
Sonuç:
Yüksek faiz cazip görünse de, kur farkı, banka politikaları, vergi kesintileri ve TL’nin erimesi nedeniyle bu yatırım çoğu zaman gerçek bir kazanç sağlamaz. Gurbetçilerin bu yatırımı yapmadan önce tüm riskleri dikkatlice değerlendirmesi gerekir.
Not: Bu uyarıları paylaşın. Çünkü sonunda, elinizdeki paraları “faizle büyütmek” isterken, erişemeyeceğiniz bir zararla karşılaşabilirsiniz.
Yorum Yazın