1 Eylül 2025’ten itibaren Belçika’da hangi değişiklikler öngörülüyor?

GUNDEM

1 Eylül 2025’ten itibaren Belçika’da hangi değişiklikler öngörülüyor?

Kadir Duran – Bruxelles Korner

Her eğitim-öğretim yılı başında olduğu gibi, Eylül ayı da vatandaşlar, işletmeler ve eğitim dünyası için birçok yeniliği beraberinde getiriyor. Elektronik faturalama, kozmetik maddelere yönelik yasaklar, eğitim reformları, eczane fiyatları ve işverenlere getirilen yeni yükümlülükler… İşte 1 Eylül 2025 itibarıyla yürürlüğe girecek başlıca düzenlemeler.

Sağlık ve tüketim

Doktor ve diş hekimleri için elektronik faturalama zorunluluğu

1 Eylül’den itibaren tüm ayakta sağlık hizmetleri (hastane dışı) elektronik olarak mutualitelere fatura edilmek zorunda.

• Amaç: Hataları azaltmak, idari işlemleri kolaylaştırmak ve geri ödemeleri hızlandırmak.

• İstisnalar: 67 yaş ve üzerindeki hekimler, 63 yaş ve üzerindeki diş hekimleri veya teknik olarak elektronik faturalamanın imkânsız olduğu durumlar.

2024 yılında, aile hekimlerinin %94’ü, uzmanların %85’i ve diş hekimlerinin %83’ü bu sistemi zaten kullanıyordu.

Kozmetik ürünlerde TPO yasağı

Yarı kalıcı ojelerde kullanılan Trimethylbenzoyl Diphenylphosphine Oxide (TPO), üreme sağlığına toksik olduğu gerekçesiyle artık AB genelinde yasaklandı.

• Kapsam: Güzellik salonları ve kozmetik dağıtıcıları.

• Cezalar: 1.000 ila 120.000 € arasında.

Klasik ojeler bu yasaktan etkilenmiyor.

Eczane fiyatları: daha fazla serbestlik

Belçika Eczacılar Birliği (APB), düzenlenmeyen ürünler (kozmetik, gıda takviyeleri, bazı veteriner ürünleri) için tavsiye fiyatı yayınlamayacak.

Artık her eczacı satış fiyatını kendisi belirleyecek. Geri ödemesi olan ilaçlar ve bazı tıbbi cihazlar ise fiyat kontrolünde kalıyor.

Eğitim: büyük değişiklikler

Fédération Wallonie-Bruxelles

• Akıllı telefon ve bağlantılı cihaz yasağı: Tüm okullarda (anaokulundan liseye kadar) eğlence amaçlı kullanımlar yasak.

• Kırtasiye desteği sona eriyor: Ücretsiz kırtasiye dağıtımı 3. sınıftan sonra kaldırıldı.

• Ortak müfredat: 6. sınıftan itibaren ortak eğitim yolu genişletildi, kademeli olarak 3. sınıf ortaokula kadar yayılacak.

• Küçük okul müdürleri: Müdürlerin sınıf ders yükü azaltılıyor, 140 öğrenciden itibaren tamamen yönetime ayrılabilecekler.

Ortaöğretim

• 7. yıl sınırlaması: CESS diploması olan öğrenciler 7. sınıf teknik/meslek eğitimine kayıt yaptıramayacak (sağlık ve sosyal meslekler dışında).

• Okulu bırakmış reşit öğrenciler: 3. sınıfa tekrar kayıt olamayacak, yetişkin eğitimine yönlendirilecek.

• Bütçe kesintisi: Mesleki eğitimin bütçesi %3 azaltılıyor.

Flandre

• Yeni “minimumdoelen” (asgari hedefler): 2026-2027’den itibaren zorunlu hale geliyor.

• Felemenkçe öğrenimi güçlendiriliyor: 2,5 yaşından itibaren ek dil desteği, küçük grup dersleri, haftada ek saatler. Öğretmenler, dil terapistleri ve emekliler de sürece dâhil olacak.

Toplum ve günlük yaşam

• Avrupa göçmenleri: 1 Eylül’den itibaren AB vatandaşları Belçika’da 3 aydan fazla kalmak için başvurularında tam dosya sunmak zorunda olacak. Eksik dosya kabul edilmeyecek.

• Proximus: Stijn Bijnens resmen CEO oldu. Görevi, ulusal liderliği güçlendirmek ve uluslararası alanı canlandırmak.

• Anvers Sportpaleis: Neredeyse 100 yıllık salonun adı değişti → AFAS Dome Antwerpen oldu.

Uluslararası spor

• Atletizm: World Athletics, kadın kategorilerinde yarışmak isteyen tüm sporculara tek seferlik SRY genetik testi zorunluluğu getirdi. Bu kural, 13 Eylül’de Tokyo’da başlayacak Dünya Şampiyonası’nda uygulanacak.

Ekonomi ve finans

• Devlet tahvilleri: 4 Eylül’de yeni tahviller piyasaya sürülüyor. Bir yıllık tahvil %1,90 brüt (%1,33 net) getiri sağlayacak.

İşverenler için değişiklikler

Flaman eğitim izni reformu (CFF)

• Bazı faaliyetler ve yarı zamanlı çalışanlar (<%80 veya <28 saat/hafta) kapsam dışı.

• Geçici işçilere daha sıkı koşullar.

• Saatlik destek 21,30 € → 14,91 €’ya düşürüldü.

• Asgari saat sayısını tamamlamak için farklı modülleri birleştirme imkânı kaldırıldı.

İşbaşında öğrenim

• Yeni belgeler Moniteur belge’de yayımlandı.

• Başarılı öğrenciler için ödenen tazminatlar artırıldı.

Tamamlayıcı emeklilik

• Belirli sınırı aşan ek emekliliklerde %3,55 AMI katkısı getirildi.

• 1 Eylül’den itibaren kesinti oranı Sigedis tarafından otomatik bildirilecek.

İş-özel hayat dengesi

Çocuklu çalışanlar için esnek çalışma, fazla mesai telafisi, kariyer tasarrufu gibi mekanizmalar devreye girebilecek.

Özetle

• Sağlık: elektronik fatura zorunluluğu, TPO yasağı.

• Okullar: akıllı telefon yasağı, ortak müfredat, meslek eğitimi reformu.

• Toplum: AB vatandaşlarına yeni ikamet kuralı, Sportpaleis isim değişikliği.

• Ekonomi: yeni devlet tahvilleri.

• İşverenler: Flaman eğitim izni reformu, işbaşında öğrenim ve ek emeklilikte yeni yükümlülükler.

Eylül 2025, hem vatandaşların günlük yaşamını hem de işletmelerin işleyişini doğrudan etkileyecek yoğun bir reform dönemini başlatıyor.