Kırgız Cumhuriyeti | Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 2027–2028

Kırgız Cumhuriyeti | Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 2027–2028

Sürdürülebilir Barış İçin Ulusları Birleştirmek

Önsöz

Çok taraflı diplomasinin dinamiklerine odaklanan çalışmalarım ve temaslarım kapsamında, Brüksel’de Kırgız Cumhuriyeti’nin Olağanüstü ve Tam Yetkili Büyükelçisi Sayın Aidit Erkin tarafından kabul edildim.
Bu görüşme, Kırgızistan’ın 2026 ufkuna yönelik stratejik önceliklerini ve uluslararası alandaki diplomatik yönelimlerini derinlemesine ele alma imkânı sunmuştur.

Bu vesileyle, Sayın Büyükelçi, Kırgız Cumhuriyeti’nin 2027–2028 dönemi için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi geçici üyeliğine adaylığına ilişkin son derece değerli bilgiler paylaşmış; ülkenin sürdürülebilir barış, çok taraflı iş birliği ve uluslararası güvenlik konularındaki vizyonunu ortaya koymuştur.

Sayın Aidit Erkin’e nazik ev sahipliği, görüşmelerin açıklığı ve gösterdiği güven için en içten teşekkürlerimi sunarım.

2 Mart 1992 tarihinden bu yana Birleşmiş Milletler üyesi olan Kırgız Cumhuriyeti, çok taraflılık, önleyici diplomasi ve uluslararası iş birliği alanlarında giderek daha etkin bir aktör olarak öne çıkmıştır. Uluslararası hukukun istikrarlı bir savunucusu olan ülke, küçük ve orta ölçekli devletlerin daha adil şekilde temsil edilmesi gerektiğini savunarak Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin reformunu uzun süredir gündeme getirmektedir. Bu çerçevede Bişkek, 2027–2028 dönemi için BM Güvenlik Konseyi geçici üyeliğine resmen adaylığını sunmuş; adalet ilkelerine dayalı, dengeli ve kapsayıcı bir ses olmayı hedeflediğini ortaya koymuştur.

BM sahnesinde Kırgızistan, özellikle iklim değişikliğiyle mücadele, buzulların ve dağ ekosistemlerinin korunması ile insan haklarının ve sivil toplumun rolünün güçlendirilmesi gibi sürdürülebilir kalkınma alanlarındaki aktif tutumuyla da dikkat çekmektedir. Rusya ile ilişkileri başta olmak üzere dengeli ve pragmatik bir dış politika izleyen ülke, Orta Asya Nükleer Silahlardan Arındırılmış Bölge girişimi ve küresel nükleer silahsızlanma gibi yapısal inisiyatifleri aktif biçimde destekleyerek, çatışma yerine iş birliğine dayalı bir uluslararası güvenlik anlayışına katkı sunma iradesini ortaya koymaktadır.

Orta Asya: Kırgızistan’ın BM Güvenlik Konseyi Adaylığına Güçlü Bölgesel Destek (2027–2028)

Brüksel / New York 
Orta Asya devlet başkanları, 2027–2028 dönemi için Kırgız Cumhuriyeti’nin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi geçici üyeliğine adaylığının desteklenmesi çağrısında bulunarak tüm BM üye devletlerine ortak bir mesaj iletmiştir. Bu kolektif girişim, bölgenin küresel yönetişimde daha etkili bir rol üstlenme arzusunu açıkça yansıtmaktadır.

Bu çağrı, New York’taki Birleşmiş Milletler Genel Merkezi’nde düzenlenen ve Orta Asya ülkelerinin daimi temsilcilerini bir araya getiren bir brifing sırasında sunulmuştur. Brifingde, Özbekistan’ın BM Daimi Temsilcisi Ulugbek Lapasov, 16 Kasım 2025 tarihinde Taşkent’te gerçekleştirilen Orta Asya Devlet Başkanları İstişare Toplantısı’nın sonuçlarını aktarmıştır.

Tüm Bölge Tarafından Taşınan Bir Adaylık

Brifingin merkezinde, Orta Asya devlet başkanları tarafından imzalanan ve BM üye devletlerini Kırgızistan’ın adaylığını desteklemeye davet eden ortak çağrının sunumu yer almıştır. Ulugbek Lapasov’a göre bu girişim, ulusal bir çerçevenin ötesine geçerek Orta Asya’nın uluslararası barış ve güvenliğe katkısını güçlendirmeyi amaçlayan bölgesel bir vizyonu yansıtmaktadır.

“Kırgızistan’ın adaylığı, Orta Asya’nın çatışmaların önlenmesi ve küresel karar alma süreçlerinde daha aktif bir rol üstlenme iradesini ortaya koymaktadır,” diye vurgulamıştır.

Bölge liderleri, bu girişimin uyumlu ve birleşik niteliğinin altını çizerek, çok taraflı platformlarda nadiren bu denli açık biçimde sergilenen bir bölgesel dayanışmayı gözler önüne sermiştir.

Gelişmekte Olan Ülkeler ve Küçük Devletler İçin Bir Ses: Kırgızistan

Ardından söz alan Kırgız Cumhuriyeti’nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Aida Kasymalieva, Orta Asya ülkelerine verdikleri siyasi destek için teşekkürlerini iletmiştir. Bu bölgesel birliğin, barış, diyalog ve yapıcı çok taraflılık yönünde ortak bir kararlılığı yansıttığını vurgulamıştır.

Seçilmesi hâlinde Kırgızistan, Güvenlik Konseyi’ndeki sorumluluklarını tam anlamıyla yerine getirmeyi; özellikle büyük karar alma mekanizmalarında yeterince temsil edilmeyen gelişmekte olan ülkeler ve küçük devletlerin sesi olmayı taahhüt etmektedir.

“Kırgızistan, uluslararası barış ve güvenliğin güçlendirilmesi için kolektif biçimde çalışmaya hazır, ilkelere dayalı ve sorumlu bir üye olacaktır,” diye ifade etmiştir Aida Kasymalieva.

Küresel Sah­nede Daha Görünür Bir Orta Asya

Bu adaylık, Orta Asya’nın diplomatik görünürlüğünün arttığı, bölge ülkeleri arasında koordinasyonun güçlendiği ve çok taraflı mekanizmalara aktif katılım iradesinin pekiştiği daha geniş bir bağlamın parçasıdır.

Kırgızistan’ın ötesinde bu girişim, açık bir mesaj taşımaktadır: Orta Asya artık küresel meselelerin yönetiminde güvenilir, istikrarlı ve yapıcı bir aktör olarak konumlanmak istemektedir.

Yazan: Kadir Duran
Bruxelles Korner