Belçika'da, sosyal konut kiracılarına başlatılan yurt dışı malvarlığı soruşturması iki yıl uzatıldı

Bruxelles Korner - Zehra Özer

Belçika'da üç yıl zarfında 500'e yakın sosyal konutlarda yaşayan kiracıların yurt dışında ev, daire veya arsa sahibi olduğu tespit edildi. Toplam kontrol edilenlerin yarısı olan bu sayının 309'u Limburg eyaletinde yaşamaktadır. Peki, yakayı ele verenlere ne gibi bir ceza kesilir? Veya örneğin size İtalya'da bir parsel arsa miras kalırsa bu sosyal konut dolandırıcılığına girer mi? Artık asılsız beyanlarda bulunan sosyal kiracılarla daha sıkı mücadele eden Flaman Konut Bakanı Matthias Diependaele (N-VA), "Dolandırıcılar her geçen gün daha yaratıcı bir hale bürünüyor," dedi.

Günümüzde sosyal kiracılar ayda ortalama 340 avro kira ücreti ödemektedir. Özel piyasada ev kiralamak yaklaşık 840 avro dur, yani ikisinin arasında 500 avro ciddi bir fark var. Yurt dışında mülk sahibi olduğu tespit edilen sosyal kiracıların ne kadar ceza ödemesi gerektiği sosyal indirim farkına dayalı olarak hesaplanmaktadır. Sosyal konutlarda yaşayan kiracıların ne yurt içinde ne yurt dışında herhangi bir gayrimenkul sahibi olmalarına izin verilmemektedir.

Sosyal konutlarda yaşayan kiracılar ne gibi sebeplerden dolayı mercek altına alınır? Örneğin, enerji tüketimi birkaç aydır oldukça düşük göründüğünde kiracının yurt dışında olduğunun bir işareti olarak algılanır. Bazen komşular da muhbirlik yaparlar. Sosyal konut kurumları şu ana kadar dolandırıcılıktan şüphelendiği toplamda 941 soruşturma dosyası başlatmıştır. Yüzde 51,2 oranla bunun yarısının biraz üzerinde olan 482 dosyada yurt dışında ev, daire veya arsa sahibi olduğu tespit edilmiştir.

170 bin potansiyel kiracı sosyal konut bekliyor

Flaman bölgesinde şu anda yaklaşık 170 bin kiracı adayı sosyal konut beklemektedir. Bakan Diependaele, "Mülk sahibi yasağının ihlali halinde, sosyal konutlarda yaşayan kiracılar ya yıllardır faydalandığı kira indirimini geri ödemek zorunda olur  ya da evlerinden tahliye edilir, ancak genellikle hakim her iki cezanın aynı anda uygulanmasına karar verir. Örneğin, sosyal kiracının Fas'ta kendine miras kalan bir tarlası varsa hakim buna hiçbir ceza uygulamaz. Bu durum ev veya apartman sahibi olduğundan çok farklıdır. Sosyal konuta geçen her kiracı herhangi bir mülk sahibi olmadığını belirten bir beyanname imzalamak zorundadır.

Soruşturmaların çoğu Türkiye'de (233), Fas'da (157) ve İtalya'da (56) yürütüldü. Sosyal konut kurumları, Türkiye'de 396 bin avro değerinde bir mülke sahip olan bir kiracı tespit etti. Başka bir kiracı, geçen yıl neredeyse on yıl önce yurt dışında bir ev satın aldığı için 60.929,63 avro geri ödemek zorunda kaldı, bu şu ana  kadar kesilen cezaların en yüksek miktarıdır. Soruşturmaların başlatıldığından bu yana toplam 2,7 milyon avro sosyal indirim geri toplandı, dosya başına bu ortalama 11.204 avro yapar. 

Belçika'nın Flaman bölgesindeki eyaletlerden biri olan Limburg sosyal konuk dolandırıcılığında ilk sırada yer almaktadır. Burada 536 kiracı kontrol edilirken 309’unun mülk sahibi olduğu tespit edildi. Açılan 217 soruşturma dosyaların 90’nında mülk sahibi yasağının ihlal edildiği tespit edilerek Doğu Flaman bölgesi sosyal konuk dolandırıcılığında ikinci sırada yer almaktadır.

Sosyal kiracılara geriye dönük ceza kesen ve soruşturma çalışmalarını iki yıl daha uzatacağını duyuran Bakan Diependaele, "Müfettişleri yanıltmak için kiracıların adına kayıtlı olan mülklerin alelacele satıldığına dair çok fazla sinyal alıyoruz. Bu özellikle Türkiye'de sık rastlanan bir durumdur. Sahibi olduğu mülkü bir aile üyesinin ya da çocuğunun adına kaydediyor. Kadastro kayıtlarına göz atarak yıllar öncesine kadar gidebiliyoruz. Örneğin: 1 Ocak 2020'de sosyal konut tahsis edilen ve geçen yıl başka bir ülkede mülk satışı yapan her kiracı üç yıllık sosyal indirimi geri ödemek zorunda kalacaktır. Mücadelemizi  artırıyoruz, "şeklinde açıklamalarda bulundu.