25.700 ton Belçika meyvesi imha edilecek: Peki, başka alternatifleri varmı dır?

Bruxelles Korner

Zehra Özer

Bunlar üzücü görüntüler: Mükemmel yenilebilir meyve toprağa gömülmek üzere tarlalarda bekletiliyor. Belçikalı çiftçiler, büyük alıcısı olan Rusya Avrupa’yı boykot etmesinden dört yıl sonra hala sert meyvelerini elden çıkaramıyor. En az 25.700 ton meyve imha edilecek, bu durum birçok insanlarda öfke yaratıyor.

"Ve biz gıda israfını azaltmak için Flaman Parlamentosunda kararları yazıp duralım. Ve catering’e, endüstriyel mutfaklara, bakım tesislerine ve bireylere mümkün olduğunca az yiyecek atmalarını önerelim," dedi Yeşiller partisinden Bart Caron Radyo 1 ve De Standaard gazetesine. Flaman millet vekili bazı alternatifleri önerir, ancak bunların uygulanması mümkün müdür?

Neden?

Ağustos 2014 yılından bu yana Avrupa'nın Ukrayna Krizine sergilediği tutumuna karşılık Rusya'ya meyve ve sebze ihracatı durduruldu. Bu da demek oluyor ki Rus pazarına giden iki milyon ton Avrupa’da yetiştirilen sert meyve için başka bir pazar yeri bulunması gerekiyor. Üreticilerini desteklemek için Avrupa geçici ve istisnai destek önlemlerini duyurdu, çiftçiler fiyatlarını sağlam tutabilmeleri için hasatlarının bir kısmını pazara vermemeleri gerekiyordu.

"Bu durum çeşitli seçenekler sunar," dedi Belçikalı Müzayede Federasyonundan (VBT) Philippe Appeltans. "Ya hasat hiç toplanmayacak ve çiftçiler meyvelerini tarlada çürümeye bırakacak, veya hasat toplanacak ve alternatif pazarlar aranacak. Bu gıda bankaları, hayvan gıda sektörü ve enerji pazarı olabilir."

Alternatifler

Bart Caron bugün bu alternatiflerin çok az kullanıldığından yakınıyor. Biz Philippe Appeltans ‘a konu hakkında düşüncelerini   sorduk. "Tüm fazlalığı hayvan gıda sektöründe gideremeyiz: elma veya armut fazlalığı hayvanlar için iyi değildir. Aynı hikaye enerji geri kazanımı içinde geçerlidir. Belçika'da yetişen elma ve armutların belli bir kısmı, gerçekten de biyogaz tesislerine gidiyor. Ama biz oradada 25.700 tonu gideremeyiz, çünkü biyogaz üretmek için yeşil atıkların belirli oranlarına ihtiyaç vardır sadece elma ve armuda değil. "

Gıda bankalarına odaklanmadan önce de çiftçilerin meyvelerini, meyve suyu veya hamur işleri gibi işlenmiş ürün olarak sunup sunamayacağını merak edebilirsiniz. "Bu, kendi ayağınıza kurşun sıkmak demektir," diyor Appeltans. " işlenmek üzere satılan meyve’nin bir kilosu için mevcut fiyat 4 euro sent’tir. Üstelik, buda bir çözüm değildir, burada mükemmel yenilebilir elma ve armut söz konusudur. Işlenmeye giden meyveler, bu kadar iyi görünmüyorlar ve bu nedenle mağazalarda satışa sunulmuyorlar. Biz şimdi böyle düşük fiyatlarda güzel görünümlü meyvelerimizi verirsek sezonun daha sonrasında 'daha az çekici' meyveler için talep gelmez. Fatura’yı ödeyen daima üreticiler olur."

Gıda bankaları

"Gıda bankaları da büyük fazlalık için bir çözüm değildir," dedi Appeltans. "Her kayıtlı bakıma muhtaç bir birey, her yıl gıda bankalarından 150 kilo meyve ve sebze alma hakkı vardır, ortalama bir Belçikalı 2014 yılında 87 kilo taze meyve ve sebze yedi. Biz bütün bu insanlara belki de yirmi kilo elma ve armut verebiliriz ama buda yıllık kilo haklarından düşer. Gıda bankaları bakıma muhtaç insanlara çeşitli gidalar sunmak istiyor, sadece elma armut değil."

Gıda Bankaları Belçika Federasyonu'ndan biraz farklı bir ses geldi. Gıda bankalarına genellikle meyve ihalelerinde satılmayan elma ve armutlar gidiyor, ama Mayıs ayı, sezon sonundan bu yana durmuş durumda. Gıda bankaların soğutucularında şu anda elma veya armut tükenmiş durumda. Ancak iki hafta sonra onlar aynı kaynaktan gelen elma ve armut yeni (büyük) kargo bekliyorlar. Bu durumu elma ve armut dolusu tarlaların görüntüleri ile bağdaştırmak zor görünüyor, diyor Gıda Bankaları Federasyonundan Ignace Bosteels: "Şu anda gördüğünüz bir an meselesidir. Birçok gida atılıyor gibi görünüyor, ancak daha sonra diğer kaynaklar vasıtasıyla bir çoğu yine bize geliyor."

"Biz şu anda fazla olan elma ve armutları alabiliriz ve soğutucularımızda muhafaza ederek saklayabiliriz, ama bizim bir lojistik sorunumuz vardır," dedi Bosteels."Biz meyveleri tesislerimize kadar taşıtabiliriz, ama meyveleri toplatmamız için yeterli gönüllülerimiz yoktur. Buna ek olarak, (soğutucular gibi) ihtiyaç olarak dikkate alınması gereken bir çok kuralları vardır. Bu nedenle, mümkün olduğunca açık artırma yoluyla çalışıyoruz. "Gıda bankaların şu anda elma ve armuda ihtiyacı varmıdır sorusu sorulduğunda, Bosteels’in cevabı açıktır: "Evet."  

Siyasi sorun

Belçikalı Bahçe Müzayede Derneği yıllardır Belçika elma ve armut yetiştiricilerin ürünleri için diğer pazarlarda yer aramakla meşgul olmuştur, ama bu uzun bir süreç işidir. "Müzakere prosedürleri üç ila beş yıl arası sürebilir ve sonra yeni ve bilinmeyen bir ürün için bir pazar oluşturmak zorundasınız. Bunun hazırlığı rahatlıkla on yıl bir süreç alır," diyor.

Bu nedenle, sektör çözüm olarak bu seçimi yaptı: kendi ürünlerinden yarar sağlamak, yani  kendi tarlalarının toprağını iyileştirmek için kullanmak. Elma ve armutları toprağa işlemekle birçok yeni besin maddesi yapımına verimlidir. Bunun için çiftçiler elmanın kilosu başına 9 sent ve armudun kilosu başına 12 cent Avrupa tazminatı alıyorlar. 1 kilo meyve yetiştirmenin maliyeti ise kilo başına 50 cent'tir.

"Bu durum bana gerçekten acı veriyor," diyor Philippe Appeltans. "Misyonumuz elma ve armutları satmaktır, şimdiki yaşanlar değil. Bu hikayede pozitif olan tek şey, insanlarımız bizim sektör olarak siyasi bir oyunun fiyatını nasıl ödediğimizi şu anda net görebilmeleridir" dedi.